2023 жылғы 24 мамырда кедендік транзиттің кедендік рәсіміне сәйкес тауарларды тасымалдау (тасу) кезінде кедендік баждарды, салықтарды, арнайы, демпингке қарсы, өтемақы баждарын төлеу жөніндегі міндетті орындауды қамтамасыз етуді қолдану ерекшеліктері туралы Келісім
ратификацияланды (2023 жылғы 24 мамырдағы № 4-VIII ҚРЗ Қазақстан Республикасының Заңы).
Келісімнің негізгі мақсаты кедендік транзит кезінде кедендік төлемдерді төлеу жөніндегі міндетті орындауды қамтамасыз етудің неғұрлым тартымды жүйесін құру болып табылады. Атап айтқанда, Келісім жеңілдетілген қолдану мүмкіндігін қарастырады:
- транзиттік тасымалдарды жасау кезінде кедендік төлемдерді төлеу жөніндегі міндеттерді орындауды бас қамтамасыз етумен жұмыс тәжірибесі бар және белгіленген өлшемдерге сай келетін декларанттар үшін.
Мұндай декларанттар бірнеше транзиттік декларациялар бойынша тасымалданатын тауарларға қатысты кеден баждарының, осындай тауарларға қатысты төленуге жататын салықтардың сомасынан аз мөлшерде (20% — ға) қамтамасыз етуді ұсына алады;
- Келісімге сәйкес ұлттық кепілгерлер деп танылған кепілгерлер үшін.
Аталған тұлғалар белгілі бір шарттар сақталған кезде қаржылық кепілдік мөлшерінің 10% — дан 100% — ға дейін оңайлатуды қолдана алады.
Келісімде белгіленген «жеңілдікті» тетік транзиттік тасымалдарды жүргізу кезінде сыртқы экономикалық қызметке қатысушылардың шығындарын азайтуға мүмкіндік береді, кәсіпкерлік қызметті жүргізу жағдайларына оң әсер етеді.
Келісім мәселелердің 2 блогын реттеуге арналған:
- — декларанттардың жекелеген санаттары үшін бас қамтамасыз етуді қолдану ерекшеліктері
Келісім транзиттік тасымалдармен жұмыс тәжірибесі бар және кедендік төлемдерді төлеу бойынша берешектің туындауына жол бермейтін адал декларанттарға қамтамасыз ету сертификаттарын берілген бас қамтамасыз етуден 20% артық ресімдеуге мүмкіндік береді.
- — кепілгерлікті қолдану ерекшеліктері
Кепілгерлік қамтамасыз етудің ең сұранысқа ие тәсілі болып табылады («айналымдағы» ақшаны алаңдатудың қажеті жоқ; тиісті қызметтерді көрсету құны банктік кепілдіктердің құнынан төмен; шетелдік тасымалдаушыларға банктік кепілдік алу мүмкін емес).
Келісімде мемлекеттерде кепілгер деп танылған адамдар қатарынан ұлттық кепілгерлер институтын құру көзделеді. Келісім жобасы кепілгерлерді ұлттық кепілгерлер деп танудың бірыңғай шарттарын айқындайды.
Егер қарапайым кепілгер төлемдерді төлеуді тек берілген қаржылық кепілдік шегінде ғана қамтамасыз ете алатын болса, онда ұлттық кепілгерлер үшін Келісім жобасы мүмкіндіктерді кеңейтеді, атап айтқанда, ұлттық кепілгер кеден органына берілген қаржылық кепілдік мөлшерінен асатын сомаға кедендік төлемдерді төлеуді қамтамасыз ете алады.
Келісімге енгізілген «жеңілдікті» тетік кепілгерлік институтын «неғұрлым тартымды» және аз шығынды етуге мүмкіндік береді.